Білім беру

Мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеу

Мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеу жүйесін білім беру саласындағы халықты толықтай қанағаттандыру сияқты оң нәтижелер сипаттайды. Мектепке дейінгі мекемелер жүйесін сақтау және кеңейту бойынша шаралар қолданылды.

2013 жылы мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеу жүйесі 67 бірлікті құрады (2014 ж. – 64, 2015ж. – 63), соның ішінде – 5балабақша (2014ж. – 5, 2015ж. – 5) және шағын орталықтар (2014ж. – 54, 2015ж. – 53) 1638 баланы қамтиды (2014ж. – 1424, 2015ж. – 1424).

2015 жылы мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеу жүйесі 58 бірлікті құрады (сараптама жасау мерзімі 2013ж. – 67 бірлік), соның ішінде – 5 балабақша (2013ж. – 5) және 52 шағын орталықтар (2013ж. – 62) 1317 баланы қамтиды (2013ж. – 1638).

Сол себепті 2013-2016 жж. аралығында мектепке дейінгі мекемелер сананың айтарлықтай (4 бірлікке) азаюы байқалады.

3-6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеумен қамту пайызы 2013 жылы 100% құрады (2014ж - 100%, 2015ж - 100%). 2016 жылдың 5 қыркүйегіне аталған көрсеткіш 100% құрады (2013ж - 100%). Сондықтан аталған көрсеткіш бойынша тұрақтылық байқалады 100% қамту.

Тайынша ауданында 2013 жылдың қорытындысы бойынша мектепке дейінгі білім беру мен тәрбиелеумен 3,-6 жас аралығындағы балаларды қамту 100% құрады. 2015 жылдың қорытындысы бойынша Тайынша ауданында 3-6 жас аралығындағы балаларды мектепке дейінгі қамту 100%.

Жалпы орта білім

Орта білімде 12-жылдық білім беруге көшуге даярлық бойынша жұмыстар жүргізілуде, қол жетімділігін және сапалы білім беруді қамтамасыз ету.

Мемлекеттік жалпы орта білім беру жүйесі 2013 жылы 67 бірлікті құрады (2014ж – 59, 2015ж – 58), соның ішінде бастауыш – 15 (2014ж – 8, 2015ж – 8), негізгі – 17 (2014ж – 16, 2015ж – 16) және орта – 35 (2014ж – 35, 2015ж – 35) 7042 баланы қамтиды (2014ж – 6741, 2015ж – 6655).

Мемлекеттік жалпы орта білім беру жүйесі 2015 жылы 58 бірлікті құрады (сараптама жасау мерзімі 2013ж – 67 бірлік), соның ішінде бастауыш – 8 (2013ж – 15), негізгі – 16 (2013ж –17) және орта – 33 (2013ж – 35) 6655 баланы қамтиды (2013ж – 7042). Аталған 19 кестеге сәйкес, сараптама жасалған мерзімде оқушылар санының азаюы байқалады, сол себепті мемлекеттік жалпы орта білім беру мекемелер саны да қысқарды.

19 кесте

2013-2016 жылдары жалпы білім беретін мектептер жүйесінің оңтайландыру динамикасы

Тайынша ауданында шағын жинақталған мектеп саны басым. 2013 жылы ШЖМ саны 56 бірлікті құрады, немесе 83,6 % жалпы мектептер санынан (2014ж – 48 (81,4%)). 2015 жылы ауданда 47 ШЖМ, немесе 81,0%.

Ұлттық қордан мақсатты трансферттер есебінен 2016 жылы үш ауйысымды мектеп орнына жаңа оқу орны салынды: Тайынша ауданы Тайынша қ. №5 орта мектебі. Аталған білім беру объектісінің 2016 жылы енгізілуімен үш ауысымды мектеп мәселесі шешілді.

Қорытынды: Тайынша ауданында оқушылар санының азаюы байқалады, сол себепті жалпы орта білім беру мекемелері жабылады немесе қайта тіркеледі. Алайда, 2016 жылы апатты мектептің орнына салынған жаңа мектеп жұмыс жасауын бастады, мүмкіндігі шектеулі және инклюзивті білім беру үшін жағдай жасалуда.

SWOT сараптамасы

Мәселелер:

Жалпы орта білім беру мәселелері болып табылатындар:

- шағын жинақталған мектептердің үлесі 77,2%, байланысы бар тәртіптерді жүргізу құқығы бар ұстаздардың аздығы;

- жалпы орта білім беретін мектеп құрамына инклюзивті білім беру бойынша арнайы педагогтарды енгізу тармағының болмауы.

Білім беру

Жетістікке жету жолдары:

-     Жаратылыстану-математикалық тәртіпте сабақ беертін мұғалімдердің біліктілігін арттыру, педагогикалық шеберлікті арттыру, оқушылардың оқуға деген янтасын арттыру, мектептердің материалды-техникалық базасын нығайту жоспарланды. Жалпы орта білім беретін мектептерге материалды көмек беру, өскелең ұрпақты тәрбелеуде педагогикалық ұжымға көмек беру мақсатында барлық негізгі және орта мектептерде қамқоршы кеңестері құрылады.

-     Мүмкіндігі шектеулі балалар үлесін білім беру бағдарламаларымен қамту логопедиялық пункттер, психолого-педагогикалық түзету кабинеттері, түзету және инклюзивті білім беру кабинеттері жүйесінің есебінен ұлғайтылады.

-     Білім беру мекемелерінде мүгедек балалар үшін өмір қауіпсіздігін қамтитын инфрақұрылым пандустар орнатумен және кедергісіз аумақтар мен тұрғын жайларды қайта түзеу қарастырылады.

-     Инклюзивті білім беру үшін жағдай жасау жалпы білім беру мектептерінің құрамына педагог-дефектологтар, логопедтер, білім беру мекемелерін арнайы техникалық және компенсаторлы құралғыларымен қамтамасыз ету арқылы шешілмек.

-     Ерекше назар оқушыларды ыстық таамқпен тамақтандыруға аударылады. Оқушылардың толық қанды тамақтануы – оқу-тәрбие үрдісінің маңызды құрамы. 2015 жылы қойылатын тапсырма – аз қамтылған отбасы және барлық бастауыш сынып оқушыларын ақысыз ыстық тамақпен қамтамасыз ету.

-     Жаратылыстану-математикалық тәртіп бойынша түлектер арасында білім беру бағдарламасын сәтті (үздік/жақсы) меңгерген оқушылар үлесі 53,3 %.

-     Мүмкіндігі шектеулі балалар жалпы санынан инклюзивті білім берумен қамтылған балалар 70%.

-     2016 жылы қойылатын талап - аз қамтылған отбасы және барлық бастауыш сынып оқушыларын ақысыз ыстық тамақпен қамтамасыз ету.

-     Жаратылыстану-математикалық тәртіп бойынша түлектер арасында білім беру бағдарламасын сәтті (үздік/жақсы) меңгерген оқушылар үлесі 56,7 %.

-     Мүмкіндігі шектеулі балалардың жалпы санынан инклюзивті білім берумен қамтылған балалар санының үлесі 62,2%.